Aktualnie obowiązująca ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych weszła w życie w 1994 r. i data ta teoretycznie zapoczątkowała w Polsce powszechne poszanowanie praw autorskich. Mogłoby się wydawać, że przeszło 20-letnie tradycje wyrobią w nas dobre nawyki szanowania cudzej pracy intelektualnej, czyli pracy poniekąd nieuchwytnej, takiej która jest wartością samą w sobie, to jednak do ideału jest daleko.

Chociaż znany niegdyś jako symbol handlu Stadion X-lecia, na którym za cenę 10 złotych można było się zaopatrzyć się w grę kilkadziesiąt razy droższą w sklepie lub filmy, które nawet w Polsce nie miały jeszcze premiery, przekształcił się w dostarczający różnych doznań – kulturalnych, sportowych i biznesowych – Stadion Narodowy, a dostęp do dóbr kultury jest coraz łatwiejszy, piractwo w Sieci jak było tak jest, ale przybiera zupełnie nowe formy niż skopiowana płytka „Sims 2 University”.

O ile przez lata trudno będzie zwalczyć piractwo w stosunku do dużych wytwórni filmowych, fonograficznych czy wydawnictw, które jednak mają zwykle sposoby na walkę z piractwem (prawników firmowych) lub ze względu na inne źródła zysków lub marginalność naruszeń w stosunku do sprzedaży, aż tak piractwa nie odczuwają, o tyle z permanentnym naruszaniem własności intelektualnej ewidentnie nie radzą sobie drobni twórcy, freelancerzy i przedsiębiorcy, nieposiadający sztabu ludzi, który w sytuacjach naruszenia ich praw podjąłby się rozwiązania problemu, a na własną rękę nie chcą się tym zajmować, bo sama myśl o sądach, kosztach i czasie jaki musieliby na to poświęcić powoduje, że wolą skupić się na własnej pracy i odpuszczają.

Nawet gdy sporadyczne naruszanie własności intelektualnej nie oznacza poniesienia przez jej właściciela strat wizerunkowych czy finansowych, wiąże się zwykle ze stresem i poczuciem niesprawiedliwości i potrafi mocno zniechęcić do dalszego dzielenia się wytworami własnej pracy w sieci.

Prawa autorskie to nie tylko prawa majątkowe, lecz także prawa osobiste wynikające z faktu stworzenia dzieła. Dowiedz się więcej na temat autorskich praw osobistych i ich różnic w stosunku do autorskich praw majątkowych.

Do najczęstszych przykładów należy kopiowanie bez zgody autora i bez podania źródła:

– zdjęć,

– grafik,

– tekstów,

a następnie zamieszczanie ich na swoich blogach i konta na portalach społecznościowych.

Niestety niska świadomość społeczna jest często przyczyną tego, że osoby niemające złych intencji, zainspirowane czyjąś pracą i chcące się nią podzielić z innymi osobami w efekcie dopuszczają się naruszenia praw autorskich.

Dowiedz się jakie konsekwencje grożą nawet przy nieumyślnym naruszeniu praw autorskich.

Dlatego dzieląc się różnymi treściami w sieci, należy zawsze pamiętać o następujących zasadach:

1. Znalazłeś świetny post na facebooku?

Udostępnij go! Nie kopiuj stwarzając w ten sposób wrażenie, że to twój własny post!

2. Znalazłeś tekst w sieci i chcesz się nim podzielić na swoim blogu? Wiesz co to prawo cytatu i wydaje ci się, że przekopiowanie go z podaniem autora i źródła załatwi sprawę?

Błąd! Prawo cytatu to prawo do kopiowania niewielkich fragmentów cudzej twórczości i tylko w takiej formie nie wymaga zgody autora! Jeśli tekst jest naprawdę świetny po prostu go podlinkuj lub umieść wyłącznie fragment i w poście opisz własne spostrzeżenia. Możesz się też zwrócić do twórcy z prośbą o wyrażenie zgody na umieszczenie całego tekstu – oferując w ten sposób bezpłatną reklamę. Nie miej jednak pretensji, gdy się nie zgodzi. W końcu to jego własność i efekt pracy.

Prawo cytatu – wszystko co musisz wiedzieć na temat tego, jak legalnie i bezpłatnie korzystać z cudzej twórczości.

3. Twoja konkurencja ma świetne zdjęcia i opisy produktów?

Z racji tego, że sprzedajesz podobne rzeczy „pożyczasz zdjęcia i opisy” licząc, że i tak nikt niczego Ci nie udowodni, bo powszechne jest podejście „wolę robić swoje niż ciągać ludzi do sądach”? Abyś się nie przeliczył! W takiej sytuacji poza roszczeniami wynikającymi z naruszenia praw autorskich mamy do czynienia z odpowiedzialnością z tytułu nieuczciwej konkurencji, a coraz większa świadomość mechanizmów ochrony jakie prawo przewiduje w przypadku tego typów naruszeń powoduje, że zauważalnie więcej drobnych przedsiębiorców decyduje się wystąpić do sądu w celu ochrony swych praw i uzyskania rekompensaty finansowej, bardzo dotkliwej dla osoby dokonującej naruszeń.

O zachowaniach nieuczciwej konkurencji i konsekwencjach takich zachowań będzie można przeczytać w kolejnym wpisie.

Nie chcę iść jeszcze do sądu

No właśnie. Może być tak, że nie wiemy czy osoba, która korzysta z treści bez naszej zgody działa z premedytacją albo na samą myśl o sądzie dostajemy dreszczy, a temat piractwa puszczamy w niepamięć. W takiej sytuacji mimo wszystko warto zwrócić się do osoby, która bez pozwolenia korzysta z efektów naszej pracy o usunięcie skutków tego działania. Można napisać  do tej osoby na maila jeśli jest podany na stronie lub wysłać wiadomość przez messengera. Można również zamieścić komentarz na stronie lub pod postem na facebooku. Jest wysoce prawdopodobne, że – zwłaszcza pod presją innych osób, które również walczą z piractwem w Internecie – osoba korzystająca w sposób bezprawny z naszych materiałów szybko je usunie, a może nawet przeprosi.

Warto aby tekst miał dosyć stanowczy wydźwięk i odwoływał się do przepisów, bowiem powszechna świadomość co do konsekwencji naruszania praw autorskich (tym bardziej w realiach różnych serwisów, które od lat bez żadnych konsekwencji umożliwiają bezpłatne lub za drobnymi opłatami ściąganie bądź streamingowanie muzyki, filmów i seriali) jest tak niska, że zbyt prosty monit może okazać się nieskuteczny.

„Wzywam (Panią, Pana lub bez wskazania osoby w sytuacji gdy nie jesteśmy w stanie zidentyfikować osoby naruszającej) do natychmiastowego skasowania treści stanowiących kopie moich (np. tekstów, grafik, zdjęć, itp.) bowiem narusza to moje prawa autorskie (a w przypadku gdy ktoś mimo podania źródła i autora przekleił w znacznej części nasz tekst – i nie stanowi prawa cytatu, o którym mowa w ustawie o prawach autorskich i prawach pokrewnych). W braku reakcji w ciągu 24h od chwili (zamieszczenia niniejszego komentarza/przesłania niniejszej wiadomości),  będę zmuszony wystąpić na drogę sądową celem ochrony swych praw, co będzie wiązać się dla (Pana/Pani) z konsekwencjami finansowymi. Treści, które zostały wykorzystane bez mojej zgody znajdują się: (i tu można podać linki pod którymi znalazły się nasze materiały). Pragnę zauważyć, iż takie bezprawne korzystanie z mojej pracy stanowi podstawę do odpowiedzialności karnej zgodnie z art. 115. ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.”

Masz zagwozdkę związaną z prawem autorskim lub inny problem prawny? Zapraszam Cię do skorzystania z bezpłatnej konsultacji prawnej. Porada może dotyczyć wszelkich aspektów związanych z prowadzeniem firmy, od zakładania firmy od początku, pozyskiwania dofinansowania na start, przez umowy, prawo autorskie, nieuczciwą konkurencję, spory konsumenckie, sprawy sądowe, itp.

Doświadczyliście przypadków, że ktoś bez zgody skorzystał z efektów Waszej pracy? Jak postąpiliście? Jak zachował się naruszający? Zachęcam do dyskusji 🙂