Od wejścia w życie ustawy z dnia 10 stycznia 2018 r. o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni, stopniowo była ograniczana możliwość handlu w niedziele. Początkowo handel w niedziele został ograniczony do dwóch niedzieli w miesiącu, dalej można było handlować w niedziele bez ograniczeń tylko w ostatnią niedzielę miesiąca. W 2020 r. liczba niedziel handlowych ulegnie zdecydowanemu zmniejszeniu.
Niedziele handlowe 2020 kalendarz
Lista niedziel handlowych w 2020 r. zezwalać będzie na handel bez ograniczeń: 26 stycznia, 5 kwietnia, 28 czerwca, 30 sierpnia, 13 grudnia i 20 grudnia.
Handel w niedziele niehandlowe
Niedziele niehandlowe nie oznaczają kompletnego zakazu handlu, ani też nie oznaczają zakazu świadczenia pracy w niedzielę. Zakaz handlu nie obejmuje aptek, stacji paliwowych, kwiaciarni, kiosków, placówek pocztowych, hoteli, placówek prowadzących działalność w zakresie kultury, sportu, oświaty, turystyki i wypoczynku i wielu innych, a co za tym idzie niektórzy pracownicy pracują w części w weekendy lub w całości pracują w systemie pracy weekendowej. Takim pracownikom świadczącym pracę w niedziele i święta przysługują szczególne uprawnienia pracownicze.
Praca weekendowa – kiedy praca i handel w niedzielę jest dozwolony?
Praca w niedziele i święta jest dozwolona:
1. w razie konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii;
2. w ruchu ciągłym;
3. przy pracy zmianowej;
4. przy niezbędnych remontach;
5. w transporcie i w komunikacji;
6. w zakładowych strażach pożarnych i w zakładowych służbach ratowniczych;
7. przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób;
8. w rolnictwie i hodowli;
9. przy wykonywaniu prac koniecznych ze względu na ich użyteczność społeczną i codzienne potrzeby ludności, w szczególności w zakładach świadczących usługi dla ludności, gastronomii, zakładach hotelarskich, jednostkach gospodarki komunalnej, zakładach opieki zdrowotnej i innych placówkach służby zdrowia przeznaczonych dla osób, których stan zdrowia wymaga całodobowych lub całodziennych świadczeń zdrowotnych, jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej oraz jednostkach organizacyjnych wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej zapewniających całodobową opiekę, zakładach prowadzących działalność w zakresie kultury, oświaty, turystyki i wypoczynku;
10. w stosunku do pracowników zatrudnionych w systemie czasu pracy weekendowej, w którym praca jest świadczona wyłącznie w piątki, soboty, niedziele i święta.
Handel w niedzielę a uprawnienia pracownicze
Pracownikowi wykonującemu pracę w niedziele i święta, w przypadkach pracodawca jest obowiązany zapewnić inny dzień wolny od pracy:
1. w zamian za pracę w niedzielę – w okresie 6 dni kalendarzowych poprzedzających lub następujących po takiej niedzieli;
2. w zamian za pracę w święto – w ciągu okresu rozliczeniowego.
Jeżeli nie jest możliwe wykorzystanie w terminie dnia wolnego od pracy w zamian za pracę w niedzielę, pracownikowi przysługuje dzień wolny od pracy do końca okresu rozliczeniowego, a w razie braku możliwości udzielenia dnia wolnego od pracy w tym terminie – dodatek do wynagrodzenia w wysokości 100% wynagrodzenia, za każdą godzinę pracy w niedzielę.
Jeżeli nie jest możliwe wykorzystanie w terminie dnia wolnego od pracy w zamian za pracę w święto, pracownikowi przysługuje dodatek do wynagrodzenia w wysokości 100% wynagrodzenia, za każdą godzinę pracy w święto. Do pracy w święto przypadające w niedzielę stosuje się przepisy dotyczące pracy w niedzielę
Wolne niedziele dla pracowników za handel w niedziele
Pracownik pracujący w niedziele powinien korzystać co najmniej raz na 4 tygodnie z niedzieli wolnej od pracy. Nie dotyczy to pracownika zatrudnionego w systemie czasu pracy weekendowym.