Prawa pokrewne to prawa do twórczości powstałej na bazie utworu twórcy pierwotnego. Prawa pokrewne chronią formę przekazu utworu pierwotnego i przysługują przede wszystkim takim twórcom jak aktorzy, reżyserzy, wokaliści, tancerze czy producenci. Do katalogu autorskich praw pokrewnych należą prawa do artystycznych wykonań.
Czym są prawa do artystycznych wykonań?
Zgodnie z art. 85 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych:
1. Każde artystyczne wykonanie utworu lub dzieła sztuki ludowej pozostaje pod ochroną niezależnie od jego wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia.
2. Artystycznymi wykonaniami, w rozumieniu ust. 1, są w szczególności: działania aktorów, recytatorów, dyrygentów, instrumentalistów, wokalistów, tancerzy i mimów oraz innych osób w sposób twórczy przyczyniających się do powstania wykonania
Jakie uprawnienia przysługują z tytułu praw pokrewnych do artystycznych wykonań?
Artyście wykonawcy przysługuje, w granicach określonych przepisami ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, wyłączne prawo do ochrony dóbr osobistych, w szczególności w zakresie:
1. wskazywania go jako wykonawcy, z wyłączeniem przypadków, gdy pominięcie jest zwyczajowo przyjęte,
2. decydowania o sposobie oznaczenia wykonawcy, w tym zachowania anonimowości albo posłużenia się pseudonimem,
3. sprzeciwiania się jakimkolwiek wypaczeniom, przeinaczeniom i innym zmianom wykonania, które mogłyby naruszać jego dobre imię;
Ponadto artyście wykonawcy przysługuje wyłączne prawo do korzystania z artystycznego wykonania i rozporządzania prawami do niego na następujących polach eksploatacji:
1. w zakresie utrwalania i zwielokrotniania – wytwarzania określoną techniką egzemplarzy artystycznego wykonania, w tym zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową,
2. w zakresie obrotu egzemplarzami, na których artystyczne wykonanie utrwalono – wprowadzania do obrotu, użyczania lub najmu egzemplarzy,
3. w zakresie rozpowszechniania artystycznego wykonania w sposób inny niż określony powyżej – nadawania, reemitowania oraz odtwarzania, chyba że są one dokonywane za pomocą wprowadzonego do obrotu egzemplarza, a także publicznego udostępniania utrwalenia artystycznego wykonania w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
Wynagrodzenie z tytułu prawa do artystycznych wykonań
Artyście wykonawcy służy prawo do wynagrodzenia za korzystanie z artystycznego wykonania lub za rozporządzanie prawami do takiego wykonania określone w umowie albo przyznane w przepisach ustawy. W przypadku nadawania, reemitowania lub odtwarzania artystycznego wykonania za pomocą wprowadzonego do obrotu egzemplarza, artyście wykonawcy przysługuje prawo do stosownego wynagrodzenia.
