Rękojmia nakłada na sprzedawcę obowiązki związane z wystąpieniem wad fizycznych lub prawnych rzeczy sprzedanej. Wcześniej omawiałam to czym dokładnie są wady fizyczne oraz prawne, w jakich sytuacjach i przy jakich dokładnie wadach sprzedawca odpowiada z tytułu rękojmi, w tym kwestie sprzedaży rzeczy używanych lub uszkodzonych. Przygotowałam poradnik na jakich szczególnych zasadach przedsiębiorcy mogą skorzystać z rękojmi. Tym razem skupiam się na szczegółowych uprawnieniach kupującego w przypadku wystąpienia wad prawnych rzeczy sprzedanej.
W jakich sytuacja sprzedawca odpowiada z tytułu rękojmi za wady prawne rzeczy?
Sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana stanowi własność osoby trzeciej albo jeżeli jest obciążona prawem osoby trzeciej, a także jeżeli ograniczenie w korzystaniu lub rozporządzaniu rzeczą wynika z decyzji lub orzeczenia właściwego organu. Najpopularniejszą sytuacją życia codziennego kiedy możemy natknąć się na wadę prawną rzeczy sprzedanej będzie sytuacja, gdy kupimy na aukcji lub w komisie lekko używany telefon w okazyjnej cenie, który finalnie okaże się być kradziony.
Uprawnienia z tytułu wad prawnych rzeczy
Jeżeli z powodu wady prawnej rzeczy sprzedanej kupujący jest zmuszony wydać rzecz osobie trzeciej, umowne wyłączenie odpowiedzialności z tytułu rękojmi nie zwalnia sprzedawcy od obowiązku zwrotu otrzymanej ceny, chyba że kupujący wiedział, iż prawa sprzedawcy były sporne, albo że nabył rzecz na własne niebezpieczeństwo.
Jeżeli kupujący uniknął utraty w całości lub w części nabytej rzeczy, albo skutków jej obciążenia na korzyść osoby trzeciej przez zapłatę sumy pieniężnej lub spełnienie innego świadczenia, sprzedawca może zwolnić się od odpowiedzialności z tytułu rękojmi, zwracając kupującemu zapłaconą sumę lub wartość spełnionego świadczenia wraz z odsetkami i kosztami.
Przedawnienie roszczeń z tytułu rękojmi za wady prawne
Roszczenie z tytułu wady prawnej przedawnia się z upływem roku, licząc od dnia, w którym kupujący dowiedział się o istnieniu wady, a jeżeli kupujący dowiedział się o istnieniu wady dopiero na skutek powództwa osoby trzeciej – od dnia, w którym orzeczenie wydane w sporze z osobą trzecią stało się prawomocne.
Kupujący może złożyć oświadczenie o odstąpieniu od umowy albo obniżeniu ceny z powodu wady rzeczy sprzedanej. Jeżeli kupujący żądał wymiany rzeczy na wolną od wad lub usunięcia wady, bieg terminu do złożenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy albo obniżeniu ceny rozpoczyna się z chwilą bezskutecznego upływu terminu do wymiany rzeczy lub usunięcia wady.
W razie dochodzenia przed sądem albo sądem polubownym jednego z uprawnień z tytułu rękojmi termin do wykonania innych uprawnień, przysługujących kupującemu z tego tytułu, ulega zawieszeniu do czasu prawomocnego zakończenia postępowania. To samo tyczy postępowania mediacyjnego, przy czym termin do wykonania innych uprawnień z tytułu rękojmi, przysługujących kupującemu, zaczyna biec od dnia odmowy przez sąd zatwierdzenia ugody zawartej przed mediatorem lub bezskutecznego zakończenia mediacji.
Odpowiedzialność odszkodowawcza z tytułu wad prawnych rzeczy
Jeżeli z powodu wady prawnej rzeczy sprzedanej kupujący złożył oświadczenie o odstąpieniu od umowy albo obniżeniu ceny, może on żądać naprawienia szkody, którą poniósł przez to, że zawarł umowę, nie wiedząc o istnieniu wady, choćby szkoda była następstwem okoliczności, za które sprzedawca nie ponosi odpowiedzialności, a w szczególności może żądać zwrotu kosztów zawarcia umowy, kosztów odebrania, przewozu, przechowania i ubezpieczenia rzeczy, zwrotu dokonanych nakładów w takim zakresie, w jakim nie odniósł z nich korzyści, a nie otrzymał ich zwrotu od osoby trzeciej, oraz zwrotu kosztów procesu.
