Ostatnio dla jednego z moich klientów przygotowywałam sprostowanie prasowe nieprawdziwych informacji na temat jego firmy w jednej z gazet lokalnych. Sprostowanie szybko trafiło do publikacji i udało nam się uniknąć kierowania sprawy na drogę sądową. Nieprawdziwe lub nierzeczowe informacje opublikowane w prasie mogą być bardzo dotkliwe w skutkach także dla drobnego przedsiębiorcy, jeżeli zostaną opublikowane w ogólnodostępnej prasie lokalnej. Postanowiłam przygotować krótki przewodnik jak bronić swych praw i uzyskać sprostowanie prasowe.

Sprostowanie prasowe – tylko dla gwiazd i osób medialnych?

Co jakiś czas wpada mi w oczy artykuł, że aktorka, piosenkarka, polityk czy inna znana osoba wygrała proces z tabloidem z powodu publikacji artykuł zawierającego nieprawdziwe informacje. Nieprawdziwe informacje prasowe nie dotyczą wyłącznie osób medialnych. Opublikowanie nieprawdziwych informacji dotyczy także przedsiębiorców i nie wyłącznie dużych firm i korporacji, lecz także małych i mikro przedsiębiorców. Jeżeli prowadzisz lokalny biznes prawdopodobnie duży ogólnopolski dziennik czy tygodnik nie uczyni Cię tematem swoich publikacji. Nie oznacza o jednak, że problem publikacji nieprawdziwych informacji w prasie Cię nie dotyczy. W małych miastach są redakcje i małe tytuły prasowe, lecz o istotnym znaczeniu dla lokalnej społeczności. Może się tak zdarzyć, że osoba prowadząca w stosunku do Ciebie działalność konkurencyjną, będzie chciała bezpodstawnie umniejszyć czy zdyskredytować Ciebie, twoją działalność, towary czy usługi, wykorzystując fakt, że w lokalnej redakcji jest zatrudniony członek jej rodziny czy bliski znajomy. To, że tylko bardzo popularne osoby muszą się liczyć z walką z nieprawdziwymi publikacjami prasowymi o mit.

Na czym polega sprostowanie prasowe?

Sprostowanie prasowe polega na tym, że na wniosek zainteresowanej osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niebędącej osobą prawną, redaktor naczelny właściwego dziennika lub czasopisma jest obowiązany opublikować bezpłatnie rzeczowe i odnoszące się do faktów sprostowanie nieścisłej lub nieprawdziwej wiadomości zawartej w materiale prasowym.

Co zrobić by redakcja opublikowała sprostowanie prasowe?

Aby uzyskać sprostowanie prasowe należy nadać sprostowanie w placówce pocztowej operatora pocztowego lub złożyć je w siedzibie redakcji, na piśmie w terminie nie dłuższym niż 21 dni od dnia opublikowania materiału prasowego.

Jak przygotować sprostowanie prasowe?

Sprostowanie powinno zawierać podpis wnioskodawcy, jego imię i nazwisko lub nazwę oraz adres korespondencyjny. Adres korespondencyjny wnioskodawcy może zostać zastrzeżony tylko do wiadomości redakcji, a w przypadku gdy materiał prasowy będący przedmiotem sprostowania dotyczy działalności związanej z używanym przez osobę fizyczną pseudonimem, może ona zastrzec także imię i nazwisko tylko do wiadomości redakcji.

Tekst sprostowania nie może przekraczać dwukrotnej objętości fragmentu materiału prasowego, którego dotyczy, ani zajmować więcej niż dwukrotność czasu antenowego, jaki zajmował dany fragment przekazu. Sprostowanie powinno być sporządzone w języku polskim lub w języku, w którym opublikowany został materiał prasowy będący przedmiotem sprostowania.

Kiedy redakcja ma obowiązek opublikować sprostowanie prasowe?

Redaktor naczelny ma obowiązek opublikować sprostowanie:

1. w elektronicznej formie dziennika lub czasopisma, w której zamieszczono materiał prasowy będący przedmiotem sprostowania – w terminie 3 dni roboczych od dnia otrzymania sprostowania;

2. w dzienniku – w najbliższym przygotowywanym do druku numerze, a w przypadku braku możliwości technicznych w numerze następnym, nie później jednak niż w terminie 7 dni od dnia otrzymania sprostowania;

3. w czasopiśmie – w najbliższym od dnia otrzymania sprostowania lub następnym po nim przygotowywanym do opublikowania numerze;

4. w innym niż dziennik przekazie za pomocą dźwięku lub obrazu i dźwięku – w najbliższym analogicznym przekazie.

Gdy możliwy termin opublikowania sprostowania przekracza 6 miesięcy, na żądanie wnioskodawcy sprostowanie należy dodatkowo opublikować w ciągu miesiąca od dnia otrzymania sprostowania w odpowiednim ze względu na krąg odbiorców dzienniku. Koszty publikacji pokrywa wydawca prasy, w której ukazał się materiał prasowy będący przedmiotem sprostowania.

Strony mogą ustalić inne terminy na opublikowania sprostowania prasowego na piśmie.

Sprostowanie prasowe – ingerencja redakcji w treść otrzymanego sprostowania

W tekście nadesłanego sprostowania nie wolno bez zgody wnioskodawcy dokonywać skrótów ani innych zmian. Tekst sprostowania prasowego nie może być komentowany w tym samym numerze, przekazie lub w elektronicznej formie dziennika lub czasopisma, tego samego dnia. Nie wyklucza to jednak prostej zapowiedzi polemiki lub wyjaśnień.

Sprostowanie prasowe – odmowa publikacji

Redaktor naczelny odmawia opublikowania sprostowania prasowego, jeżeli:

1. sprostowanie prasowe jest nierzeczowe lub nie odnosi się do faktów;

2. sprostowanie prasowe zostało nadane lub złożone po terminie lub nie zostało podpisane;

3. sprostowanie prasowe nie odpowiada wymaganiom dotyczącym jego przygotowania;

4. sprostowanie prasowe zawiera treść karalną;

5. sprostowanie prasowe podważa fakty stwierdzone prawomocnym orzeczeniem dotyczącym osoby dochodzącej publikacji sprostowania.

Redaktor naczelny może odmówić opublikowania sprostowania, jeżeli:

1. sprostowanie prasowe odnosi się do wiadomości poprzednio sprostowanej;

2. sprostowanie prasowe jest wystosowane przez osobę, której nie dotyczą fakty przytoczone w prostowanym materiale;

3. sprostowanie prasowe zawiera sformułowania powszechnie uznawane za wulgarne lub obelżywe.

Odmawiając opublikowania sprostowania, redaktor naczelny jest obowiązany niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 7 dni od dnia otrzymania sprostowania, przekazać wnioskodawcy pisemne zawiadomienie o odmowie i jej przyczynach. Jeżeli odmowa nastąpiła z powodu zawierania przez sprostowanie treści karalnych lub podważających fakty stwierdzone prawomocnym orzeczeniem dotyczącym osoby dochodzącej publikacji sprostowania, należy wskazać fragmenty sprostowania, które nie nadają się do publikacji.

Poprawienie sprostowania prasowego

Redaktor naczelny nie może odmówić opublikowania sprostowania, jeżeli zastosowano się do jego wskazań. W przypadku nadesłania poprawionego sprostowania termin 21 dni na jego nadesłanie liczy się od dnia doręczenia wnioskodawcy zawiadomienia o odmowie publikacji i jej przyczynach.

Sprostowanie prasowe a odszkodowanie

Opublikowanie sprostowania prasowego nie wyłącza, ani nie ogranicza odpowiedzialności cywilnej za naruszenia wywołane naruszeniem prasowym, w szczególności obowiązku wypłaty zadośćuczynienia oraz odpowiedzialności odszkodowawczej.

Odpowiedzialność cywilną za naruszenie prawa spowodowane opublikowaniem materiału prasowego ponoszą autor, redaktor lub inna osoba, którzy spowodowali opublikowanie tego materiału. N,ie wyłącza to odpowiedzialności wydawcy. W zakresie odpowiedzialności majątkowej odpowiedzialność tych osób jest solidarna.

Pozew o publikację sprostowania

Jeżeli redaktor naczelny odmówił opublikowania sprostowania albo sprostowanie nie ukazało się w terminie lub ukazało się w formie zmodyfikowanej osoba uprawniona może wytoczyć powództwo o opublikowanie sprostowania. Roszczenie o publikację sprostowania prasowego wygasa, jeżeli nie będzie dochodzone w ciągu roku od dnia opublikowania materiału prasowego.